09-03-2019 - De eerste stormchase van 2019!
Leuke eerste chase van het jaar in het oostelijke rivierengebied en oost-Brabant gehad. Ook wel wat lastige momenten door slecht zicht, takken die voor me op de weg vielen en een fietster die de weg op waaide!
15:30 Zeer zware neerslag nabij Andelst Gld.
Inleiding
Het is altijd interessant om buien waar te nemen als ze zo voorbij komen, vaak imposante taferelen en fotogenieke toestanden. Maar de meeste voldoening haal je toch uit een stormchase: aan de hand van de verwachtingen vooraf een plan opstellen en op basis daarvan op weg naar het (eerste) doelgebied. Het gevoel vooraf is verwachtingsvol en spannend en de voldoening achteraf groot - nou ja, vooral natuurlijk als alles klopt en je inderdaad de taferelen hebt kunnen waarnemen en vastleggen waarop je gehoopt en gerekend had. :-) Ik vind de eerste stormchase van een jaar dan ook altijd bijzonder!
En voor deze dag stond een wel heel interessante weersituatie op het programma. Op en vooruit een golvend front (eigenlijk een barokliene grens, de 'staart' van een CAD) buien in een setting met niet veel onstabiliteit maar zeer ruime windschering, zowel 'bulk' als in de onderste kilometer waarbij de frontpassage plaatsvindt in een gunstige positie t.o.v. een krachtige mid-level bovenstroming (jet). Veel doorstaande wind voor het front uit en bij buien zware windstoten te verwachten gezien de stroming op zo'n 3 km (700hPa). Het front zou naar verwachting enigszins gekanteld, meer west-oost georiënteerd, ergens over zuid-NL stagneren waarbij ook de buienactiviteit zal teruglopen bij afnemende onstabiliteit.
Ter illustratie een paar kaartjes op basis van GFS 00z, alles voor 16:00 lt:
In dit soort settings ben ik ook altijd benieuwd wat de onvolprezen LightningWizard ervan vindt, STP/SRH/SCP op basis van GFS06z:
Nou, een set berekeningen die er niet om liegen. In de diverse besprekingen (als de KNMI Guidance en de Estofex forecast) zien we dan ook kans op low-topped supercellen, zeer zware windstoten en zelfs tornado's terug! En dat laatste is niet vreemd bij zoveel schering in de onderste kilometer i.c.m. de buienorganisatie en lage wolkenbasis. De 0-6km schering wordt dermate hoog berekend dat zelfs als buien maar een paar kilometer hoog kunnen worden er al gauw >30kts beschikbaar is. Rond 10:00 kwam Estofex nog met een Mesoscale Discussion die de verwachtingen bevestigde.
Toch had ik nog wat zorgen; de onstabiliteit was gering (max. 400-500 J/Kg SBCAPE als alles precies goed valt, maar waarschijnlijk minder dan dat) en zou bij deze lage onstabiliteit de stroming op een paar kilometer hoogte niet te sterk zijn zodat de wolkentorens niet in stand kunnen blijven? Op basis van de verwachtingen en berekeningen, en in meer praktische zin, timing leek een brede strook over midden-NL het meest kansrijk voor een chase en mijn doelgebied zou dan ook zijn het meer noordelijke deel van het rivierengebied nabij de kruising A15/A50 zodat er altijd nog snel verplaatst zou kunnen worden.
En begint het nowcasten met een bijna voortdurende blik op de actuele weermetingen, neerslagradarbeelden en satellietbeelden. Tijdens de lunch blijkt dat het tijd wordt om op pad te gaan!
Stormchase
| Start - einde: | 13:30 - 16:45 |
| Kilometers: | +/-120 |
| Route: | Veghel - A50 afslag Heteren - Schuytgraaf-Zuid (Arnhem) - omg. Homoet - omg. Elst - Valburg - Herveld - Andelst - Ravenstein - Nistelrode - Vorstenbosch - Veghel |
| Waargenomen: | Zware neerslag met hagel / zware windstoten / onweer |
| Team: | Han(s) Solo |
| Skywarnmeldingen: | 2 x zware neerslag/wolkbreuk, zware windstoot |
13:30 Start, en ik ben amper de bebouwde kom uit en ik zie een (kleine) bui die al wat illustratief is: de stijgstroom staat ver voorover en de basis staat los van de neerslag erachter. Mooi zo: meer van dat graag! Na het nemen van de foto de A50 op.
14:22 Na het nemen van de afslag Heteren richting Arnhem gereden en dan in zuidelijke richting. Ik maak de eerste foto aan de Linge t.h.v. Elst. Veel wind, de wolken(flarden) komen voorbijgesneld.
Op zoek naar een mooier uitzicht rijdt ik in een paar keer wat verder westelijk langs de Linge en maak af en toe foto's. Wat zien die velden er toch vervelend uit met die bestrijdingsmiddelen erop. Of het er mee te maken heeft durf ik niet heel direct te stellen, maar ik moet onwillekeurig denken aan de teruglopende aantallen insecten en weidevogels ...
Het wolkenbeeld is afwisselend dreigend / chaotisch. Er ontstaan/passeren ver vooroverhangende stijgstromen waarvan sommige het inderdaad niet redden in de stroming. Soms beweeglijke inflow te zien en ook kleinschalige rotaties. En er staat een stevige wind, zoveel dat ik soms moeite moet doen om de autoportier open te doen - en gecontroleerd te sluiten. 😅
14:45 Er moest ondertussen wel bij de les gebleven worden, ik zat al op de neerslagradar een buiengebied voor de kust te volgen dat op koers voor mijn locatie leek te liggen. Inmiddels bleek MeteoGroup het kaartje hierboven geplaatst te hebben met de vermelding dat in de omcirkelde complexen mogelijk low-topped supercells aanwezig waren. Hahum: dat wil ik meemaken natuurlijk maar dan zal ik zo aan de neerslagbeelden te zien wat zuidelijker moeten staan om niet in de neerslag terecht te komen, maar vooral om de buien vanaf de zuidkant te kunnen bekijken. En daar moet ik niet te lang mee wachten want met de treksnelheid kan dat buiengebied wel eens met twee, drie kwartier arriveren! Op weg dus, met de bedoeling ergens zuidelijk van de A15 een zichtlocatie met zicht op het noorden te zoeken. Bij Valburg zag ik een molen met dreigende lucht erachter dus dat moest wel even op de foto:
15:20 Plekje gevonden aan de Tielsestraat tussen Andelst en Wely (de rode punt). Niet helemaal optimaal maar de tijd is op, de buien naderen. In afwachting van de meest intense delen sta ik al wel in behoorlijke neerslag. En al na vijf,zes minuten kwam dit tafereel op me af... Mijn eerste gedachte was dat nog wat verder zuidelijk had moeten staan voor een beter zicht op deze stijgstroom - maar ik dacht nog wel dat de neerslag schuin voor me door zou passeren. Ik hoop maar dat de witbalans van de eerste foto's hieronder een beetje klopt, het neerslagscherm had een heel bijzondere kleur en mijn fotoprogrammatuur meldt een overvloed aan 'aqua' over bijna het hele beeld maar ik ben te kleurenblind om er doelgericht iets mee te kunnen doen. Die overvloedige aqua zou overigens 'in het echt' wel bewaarheid worden... 😉
Binnen een minuutje werd me duidelijk dat ik toch nog teveel in de trekrichting stond en in de neerslagkern terecht zou komen. Het ging allemaal erg snel en er was geen kans meer om nog een betere positie te vinden of bereiken. Meteen erna zie ik zo'n wit laagje over de grond toesnellen en dat weet je het verder wel...
15:30 En dan gaat het los! Het neerslagradarbeeld hierboven doet de situatie helemaal geen recht, het was zeer intense neerslag met veel kleine hagel erin, ver teruglopend zicht (tot zo'n 200 meter) en vergezeld van zware windstoten. De wind maakte me wat onrustig, er zat een duidelijke windsprong in de neerslag en het is een chasefout om in zo'n zware neerslag terecht te komen; je staat feitelijk geparkeerd zonder zicht op eventuele ontwikkelingen om je heen. Nou ja, uitzitten maar en foto's maken.
16:36 En dan is het voorbij en wordt het lichter. Nou ja, voorbij, het regent nog wel flink door. Ik gebruik de tijd om een tweetal Skywarn meldingen in te dienen, voor zware neerslag en windstoot >90 km/u. Leuk detail: op het tijdstip van mijn windstoot-waarneming werd op een weerstation +/- 6 km hemelsbreed verderop een windstoot van 90,1 km/u gemeten - mooie bevestiging. En weer terug naar de radarbeelden, de buienlijn achter deze buien is nog steeds goed intact en gaat iets meer zuidelijk doorkomen. Dat kan ik mooi combineren met mijn thuisreis maar dat moet dan wel vlug bij deze treksnelheid, op weg dus.
Dat werd een race tegen de klok, op de A50 zag ik de steeds meer imposant uitziende lijn naderen, geen shelf o.i.d. maar een heel donker aanzicht met heel forse neerslagschermen eronder. Ik had graag door gereden tot afslagen 14 of 13 bij Uden om vervolgens iets westelijk daarvan een zichtplek te kiezen maar dat ging ik niet halen. Ik pakte dus de eerdere afslag Nistelrode maar verloor helaas teveel tijd door wegwerkzaamheden daar. Er was geen kans meer voor foto's, want juist Nistelrode uit werd ik door de lijn overlopen. En door de oriëntatie van de lijn zou ik er nog wel even doorheen moeten rijden. Dat bleek vooral richting Vorstenbosch lastig, ik kwam in verkeer terecht terwijl dikke takken uit de bomen op de weg vielen. De auto's voor mij gingen naar minder dan 30 km/u, begrijpelijk maar niet handig als je weet dat je over ruim een kilometer tussen de bomen uit bent in de kom van Vorstenbosch. Wel nam ik op dat moment mijn eerste nabij ontlading van 2019 waar, een heel felle flits links van de weg direct gevolgd door een harde knal!
Ben nog even afgeslagen en een plek tussen weilanden opgezocht maar door (alleen maar) zware neerslag waren er geen sprekende foto's te maken. Dus maar weer op weg naar huis, maar dat zou nog niet zonder incidenten zijn, er waaide een fietster voor me de weg op! En op het viaduct over de A50 een vrouw met de fiets aan de hand die maar niet vooruit kon komen. Handig, zijtassen aan je fiets bij zoveel wind ...
Een overzicht van de zwaarste windstoten:
16:45 Weer thuis met al met al een voldaan gevoel al vond ik het jammer geen foto's te hebben van de aanstormende buienlijn. Een aantal verwachtingen en besprekingen m.b.t. deze dag:
- KNMI Guidance en weerkaartjes
- Estofex Storm Forecast Valid: Sat 09 Mar 2019 06:00 to Sun 10 Mar 2019 06:00 UTC
- Estofex Mesoscale Discussion Valid: Sat 09 Mar 2019 12:00 to Sat 09 Mar 2019 18:00 UTC
Bronnen/credits
Alle foto's door mijzelf gemaakt, bronnen overig beeldmateriaal: KNMI, LightningWizard Convective Weather Maps, MeteoGroup, WeerOnline en Weerplaza.
Geplaatst 11-03-2023 10:22
Gewijzigd 21-02-2025 21:30